ประวัติโรงเรียน
โรงเรียนมัธยมพระราชทานนายาว เดิมชื่อ
“โรงเรียนมัธยมบ้านนายาว” ตั้งอยู่ที่บ้านทุ่งเหียงหมู่ที่ 18 ตำบลท่ากระดาน อำเภอสนามชัยเขต
จังหวัดฉะเชิงเทรา ที่ตั้งเป็นเขตป่าสงวนแห่งชาติซึ่งได้รับอนุญาตจากกรมป่าไม้ให้ทำประโยชน์ได้อยู่ห่างจากหมู่บ้านนายาวมาทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ
3 กิโลเมตรมีเนื้อที่ 150 ไร่ เป็นโรงเรียนในพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา
ฯ สยามบรมราชกุมารี
การจัดตั้งนั้นสืบเนื่องมาจากการที่พระองค์ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนายาวถึง
3 ครั้งคือเมื่อปี พ.ศ.2537,พ.ศ.2538 และ พ.ศ.2540
ทรงพบว่าโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนายาวเป็นโรงเรียนที่มีจำนวนนักเรียนมากกว่าโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนทั่วไปนักเรียนที่สำเร็จการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่
6 ในแต่ละปีการศึกษามีจำนวนมาก ส่วนใหญ่ไม่ได้ศึกษาต่อ
เนื่องจากไม่มีโรงเรียนระดับมัธยมใกล้บ้าน ต้องออกไปเรียนนอกพื้นที่
การคมนาคมไม่สะดวก
ประกอบกับผู้ปกครองส่วนใหญ่มีฐานะยากจนไม่สามารถส่งบุตรหลานเข้าศึกษาต่อได้
พระองค์จึงมีพระราชดำริให้ขยายโอกาสทางการศึกษาขึ้น
กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน
ได้สนองพระราชดำริโดยการขยายโอกาสทางการศึกษาขึ้นในปี 2539
โดยเปิดทดลองจัดการเรียนการสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่1ในภาคเรียนที่ 2
โดยขึ้นทะเบียนเรียนไว้กับโรงเรียนบ้านทุ่งส่อหงษา ซึ่งเป็นโรงเรียนขยายโอกาส
สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (สปช.) ส่วนการจัดการเรียนการสอนจัดขึ้นที่โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนายาวต่อมา ปี 2540
พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมโรงเรียนอีกครั้งหนึ่งทรงทราบถึงปัญหาในการจัดการเรียนการสอนทั้งด้านบุคลากร
อาคารสถานที่และอุปกรณ์ต่างๆ พระองค์จึงมีพระราชดำริ
ให้จัดตั้งโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาขึ้นเป็นโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน
ประเภทศึกษาสงเคราะห์โดยตั้งงบประมาณเป็นพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์
เพื่อก่อสร้างอาคารทั้งโครงการ จำนวน 55 ล้านบาท กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดนได้สนองพระราชดำริ
จัดตั้งโรงเรียนมัธยมบ้านนายาวขึ้นและได้รับอนุญาตให้จัดตั้งเมื่อวันที่ 2 เมษายน
2541 โดยมี พล.ต.ต.สมศักดิ์บุบผาสุวรรณผู้ช่วยผู้บัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน (ยศและตำแหน่งในขณะนั้น) เป็นผู้จัดการและผู้รับใบอนุญาต
เปิดทำการสอนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นตั้งแต่ปีการศึกษา 2541 เป็นต้นมา
นอกจากนั้นยังมีพระราชดำริให้นำการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพของ
กรมการศึกษานอกโรงเรียนต่อจากมัธยมศึกษาตอนต้นโดยให้โรงเรียนมัธยมบ้านนายาวเป็นห้องเรียนสอนวิชาสามัญให้1ปีหลังจากนั้นกรมการศึกษานอกโรงเรียนจะรับช่วงต่อไปพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินมาเปิดอาคารเรียน
เมื่อวันที่ 18 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2542
หลังจากการจัดการศึกษาไประยะหนึ่ง
ผู้ปกครองและนักเรียนได้เรียกร้องขอให้เปิดการเรียนการสอนในมัธยมศึกษาตอนปลายสายสามัญด้วยเพื่อเป็นทางเลือกในการศึกษาต่ออีกทางหนึ่ง
ต่อมาเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2546
พระองค์ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนอีกครั้งหนึ่งเมื่อทรงทราบความต้องการของนักเรียนและชุมชนจึงพระราชทานอนุญาตให้เปิดการเรียนการสอนในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายได้
โรงเรียนจึงได้จัดทำเรื่องขออนุมัติไปยังสำนักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนและได้รับอนุญาตให้ขยายชั้นเรียนเป็นระดับมัธยมศึกษาตอนปลายได้ตั้งแต่ปีการศึกษา 2547 เป็นต้นไปต่อมาได้พระราชทานชื่อโรงเรียนให้ใหม่เป็นโรงเรียนมัธยมพระราชทานนายาวและได้รับอนุญาตจากสำนักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนโดยผู้ว่าราชการจังหวัดฉะเชิงเทราอนุญาตให้เปลี่ยนชื่อโรงเรียนได้ตั้งแต่สิงหาคม 2547 เป็นต้นมาพระองค์ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนเพื่อติดตามการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องและครั้งสุดท้ายได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียน เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2549