ประวัติโรงเรียน

         โรงเรียนมัธยมพระราชทานนายาว   เดิมชื่อ “โรงเรียนมัธยมบ้านนายาว” ตั้งอยู่ที่บ้านทุ่งเหียงหมู่ที่ 18 ตำบลท่ากระดาน   อำเภอสนามชัยเขต   จังหวัดฉะเชิงเทรา  ที่ตั้งเป็นเขตป่าสงวนแห่งชาติซึ่งได้รับอนุญาตจากกรมป่าไม้ให้ทำประโยชน์ได้อยู่ห่างจากหมู่บ้านนายาวมาทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 3 กิโลเมตรมีเนื้อที่ 150 ไร่  เป็นโรงเรียนในพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

การจัดตั้งนั้นสืบเนื่องมาจากการที่พระองค์ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนายาวถึง 3 ครั้งคือเมื่อปี พ.ศ.2537,พ.ศ.2538 และ พ.ศ.2540 ทรงพบว่าโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนายาวเป็นโรงเรียนที่มีจำนวนนักเรียนมากกว่าโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนทั่วไปนักเรียนที่สำเร็จการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในแต่ละปีการศึกษามีจำนวนมาก ส่วนใหญ่ไม่ได้ศึกษาต่อ เนื่องจากไม่มีโรงเรียนระดับมัธยมใกล้บ้าน ต้องออกไปเรียนนอกพื้นที่ การคมนาคมไม่สะดวก ประกอบกับผู้ปกครองส่วนใหญ่มีฐานะยากจนไม่สามารถส่งบุตรหลานเข้าศึกษาต่อได้ พระองค์จึงมีพระราชดำริให้ขยายโอกาสทางการศึกษาขึ้น

กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน ได้สนองพระราชดำริโดยการขยายโอกาสทางการศึกษาขึ้นในปี 2539 โดยเปิดทดลองจัดการเรียนการสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่1ในภาคเรียนที่ 2 โดยขึ้นทะเบียนเรียนไว้กับโรงเรียนบ้านทุ่งส่อหงษา ซึ่งเป็นโรงเรียนขยายโอกาส สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (สปช.) ส่วนการจัดการเรียนการสอนจัดขึ้นที่โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนายาวต่อมา ปี 2540 พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมโรงเรียนอีกครั้งหนึ่งทรงทราบถึงปัญหาในการจัดการเรียนการสอนทั้งด้านบุคลากร อาคารสถานที่และอุปกรณ์ต่างๆ พระองค์จึงมีพระราชดำริ ให้จัดตั้งโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาขึ้นเป็นโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน ประเภทศึกษาสงเคราะห์โดยตั้งงบประมาณเป็นพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ เพื่อก่อสร้างอาคารทั้งโครงการ จำนวน 55 ล้านบาท  กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดนได้สนองพระราชดำริ จัดตั้งโรงเรียนมัธยมบ้านนายาวขึ้นและได้รับอนุญาตให้จัดตั้งเมื่อวันที่ 2 เมษายน 2541 โดยมี พล.ต.ต.สมศักดิ์บุบผาสุวรรณผู้ช่วยผู้บัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน (ยศและตำแหน่งในขณะนั้น) เป็นผู้จัดการและผู้รับใบอนุญาต เปิดทำการสอนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นตั้งแต่ปีการศึกษา 2541 เป็นต้นมา

นอกจากนั้นยังมีพระราชดำริให้นำการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพของ กรมการศึกษานอกโรงเรียนต่อจากมัธยมศึกษาตอนต้นโดยให้โรงเรียนมัธยมบ้านนายาวเป็นห้องเรียนสอนวิชาสามัญให้1ปีหลังจากนั้นกรมการศึกษานอกโรงเรียนจะรับช่วงต่อไปพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินมาเปิดอาคารเรียน เมื่อวันที่ 18 เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2542

หลังจากการจัดการศึกษาไประยะหนึ่ง ผู้ปกครองและนักเรียนได้เรียกร้องขอให้เปิดการเรียนการสอนในมัธยมศึกษาตอนปลายสายสามัญด้วยเพื่อเป็นทางเลือกในการศึกษาต่ออีกทางหนึ่ง

ต่อมาเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2546 พระองค์ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนอีกครั้งหนึ่งเมื่อทรงทราบความต้องการของนักเรียนและชุมชนจึงพระราชทานอนุญาตให้เปิดการเรียนการสอนในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายได้ โรงเรียนจึงได้จัดทำเรื่องขออนุมัติไปยังสำนักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนและได้รับอนุญาตให้ขยายชั้นเรียนเป็นระดับมัธยมศึกษาตอนปลายได้ตั้งแต่ปีการศึกษา 2547  เป็นต้นไปต่อมาได้พระราชทานชื่อโรงเรียนให้ใหม่เป็นโรงเรียนมัธยมพระราชทานนายาวและได้รับอนุญาตจากสำนักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนโดยผู้ว่าราชการจังหวัดฉะเชิงเทราอนุญาตให้เปลี่ยนชื่อโรงเรียนได้ตั้งแต่สิงหาคม 2547 เป็นต้นมาพระองค์ได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียนเพื่อติดตามการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องและครั้งสุดท้ายได้เสด็จเยี่ยมโรงเรียน เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2549